Από την Έρικα Δήμα
Το Νοέμβρη του 2016 η Emina Hlebian πήρε μια απόφαση που θα της άλλαζε τη ζωή προς το καλύτερο. Αποφάσισε μαζί με τον σύζυγο και την 2,5 ετών κόρη τους να μετακομίσουν στη Σουηδία για μια καλύτερη ζωή και δεν το έχει μετανιώσει ούτε στιγμή. «Στη Σουηδία μπορείς να κάνεις ό,τι ονειρευτείς, αρκεί να το θέλεις», υποστηρίζει.
Μέχρι τα 27 της χρόνια η Emina ζούσε και εργαζόταν στη Σερβία και στη συνέχεια μετακόμισε στην Ελλάδα όπου σπούδασε νοσηλευτική στα ΤΕΙ Λάρισας και παράλληλα παρακολούθησε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ένα πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας. Στη συνέχεια ξεκίνησε να εργάζεται αλλά οι δουλειές που της πρότειναν ήταν κακοπληρωμένες και οι συνθήκες κάθε άλλο παρά ιδανικές.
Κάνοντας μια έρευνα ανακάλυψε ότι η Σουηδία είναι μια χώρα με υψηλή ποιότητα ζωής που παρέχει προνόμια στις οικογένειες και ταυτόχρονα πληροί τις προϋποθέσεις για επαγγελματική καταξίωση.
Μετακόμισε στη Σουηδία χωρίς να έχει βρει δουλειά ωστόσο γνώριζε ότι η ανάγκη για Νοσηλευτές ήταν μεγάλη. Τυχαία ανακάλυψε τη Nordoc AB και επικοινώνησε με την εταιρεία προκειμένου να τη βοηθήσει να βρει μια θέση εργασίας. Όπως και έγινε. Έκτοτε εργάζεται στο νοσοκομείο Karolinska στο χειρουργικό τμήμα άνω κοιλίας. «Η Nordoc AB με έφερε σε επικοινωνία με την προϊσταμένη. Είμαι πολύ ευχαριστημένη με την εταιρεία. Αυτό που ήθελα το κατάφερα. Εάν έχεις θέληση και στόχο τα καταφέρνεις όλα!».
Πόσο δύσκολη όμως ήταν η προσαρμογή σε μια άλλη χώρα; «Περισσότερο δύσκολη ήταν η προσαρμογή στην Ελλάδα αλλά με τον καιρό συνηθίζεις. Όταν ήρθα στη Σουηδία δεν επέτρεψα να με επηρεάζουν αυτά τα πράγματα. Άλλωστε εδώ η ζωή είναι καλύτερη, πιο άνετη σε όλα», τονίζει η Emina. «Όποιος σκέφτεται να μετακομίσει στη Σουηδία δεν πρέπει να επιτρέψει στη νοσταλγία να τον κρατήσει πίσω», συμπληρώνει.
Η Σουηδία είναι γνωστή για τις οικογενειακές παροχές που προσφέρει, μεταξύ άλλων επίδομα τέκνου, επίδομα παιδικής μέριμνας, επίδομα σπουδών και στεγαστικό επίδομα (κατά περίπτωση), γι’ αυτό άλλωστε θεωρείται «ιδανική» για όσους έχουν παιδιά. Πέραν όμως από όλες αυτές τις παροχές αξίζει να επισημάνουμε ότι οι συναλλαγές με το σουηδικό δημόσιο γίνονται στο μεγαλύτερο βαθμό διαδικτυακά γεγονός που διευκολύνει τους πολίτες. «Το σουηδικό δημόσιο δεν έχει καμία σχέση με το ελληνικό. Εδώ οι περισσότερες συναλλαγές με το δημόσιο γίνονται online» εξηγεί.
Παιδί και εκπαίδευση
«Η εγγραφή του παιδιού στο σχολείο γίνεται online, όλα τα κάνεις online», συμπληρώνει η Emina. Όσον αφορά στο σχολείο και στον τρόπο διδασκαλίας σίγουρα υπάρχουν μεγάλες διαφορές συγκριτικά με την Ελλάδα. «Η κόρη μου είναι 9 χρονών και πηγαίνει δευτέρα δημοτικού. Το σχολείο στη Σουηδία είναι πιο απλό. Στο σπίτι έχει μια άσκηση εβδομαδιαία, φέρνει ένα μικρό βιβλιαράκι που απαντάει σε 3-4 ερωτήσεις και αυτό είναι όλο. Γενικά δεν υπάρχει πίεση στα παιδιά». Στο σχολείο τα μαθήματα πραγματοποιούνται 8-2, τα παιδιά έχουν μια ώρα για γεύμα το οποίο παρέχετε από το σχολείο και από το σπίτι μπορούν να φέρουν μόνο ένα φρούτο. Για τους γονείς που εργάζονται έχουν τη δυνατότητα να πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο στις 6:30 και να τα παραλάβουν στις 6 το απόγευμα. Το «ολοήμερο» στη Σουηδία κοστίζει περίπου 100 ευρώ το μήνα.
Σε περίπτωση που μια οικογένεια είναι μονογονεϊκή υπάρχει μεγάλη στήριξη από το κράτος. Εκτός από το μηνιαίο επίδομα παιδιού (1.250 κορώνες) που παρέχεται ανεξαρτήτως οικογενειακής και οικονομικής κατάστασης, υπάρχουν κι άλλα επιδόματα όπως επίδομα ενοικίου.
Σ’ ένα από τα πλέον θετικά του σουηδικού συστήματος εκπαίδευσης, όπως μας λέει η Emina, είναι ότι μέχρι την 6η δημοτικού το παιδί πρέπει να ξέρει να κολυμπάει. «Η φυσική άσκηση είναι σαν μια εκδρομή. Κατά τη διάρκεια του χρόνου τα παιδιά πάνε για πατινάζ και για κολύμβηση και όλα αυτά είναι μέσα στο πρόγραμμα του σχολείου. Φυσικά αν θέλεις το παιδί σου να κάνει κάποια άλλη εξωσχολική δραστηριότητα μπορεί, αλλά γενικά από το σχολείο δίνεται η δυνατότητα σ’ ένα παιδί να ασχοληθεί με ότι του αρέσει».
Επίσης το σουηδικό κράτος παρέχει τη δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να μάθει το παιδί τη μητρική του γλώσσα (πχ ελληνικά) με δάσκαλο εντός του σχολείου για μία ώρα την εβδομάδα. «Εμείς επιλέξαμε να γράψουμε τη μικρή στο ελληνικό σχολείο όπου πηγαίνει κάθε Σάββατο και για τρεις ώρες κάνει ελληνική γλώσσα, γραμματική κ.α. Η συμμετοχή της στο ελληνικό σχολείο κοστίζει μόνο 1.600 κορώνες το χρόνο (!) και το θετικό είναι ότι αργότερα θα μπορεί να δώσει εξετάσεις και αν θέλει μπορεί να σπουδάσει στην Ελλάδα», αναφέρει η Emina τονίζοντας πως υπάρχουν πολλές εναλλακτικές ανάλογα με το τι επιθυμεί ο καθένας για το παιδί του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Σουηδία μέχρι την ηλικία των 21 ετών ο οδοντίατρος είναι δωρεάν, όπως και ο εμβολιασμός των παιδιών.
Επίσης οι σουηδικές οικογένειες δεν χρειάζεται να πληρώσουν το κόστος των σπουδών για τα παιδιά τους καθώς υπάρχει η δυνατότητα λήψης χαμηλότοκων δανείων από τους ίδιους τους φοιτητές από τον κρατικό οργανισμό CSN σε συνδυασμό με σημαντικά επιδόματα φοίτησης.
Τι γίνεται όμως σε περίπτωση που το παιδί σου αρρωστήσει και δεν μπορείς να πας στη δουλειά; «Κανένα πρόβλημα. Αν το παιδί είναι άρρωστο απλά παίρνω τηλέφωνο και ενημερώνω ότι δεν θα πάω στη δουλειά. Δεν το κάνουν θέμα. Απλά τους ενημερώνεις πότε θα επιστρέψεις», τονίζει η Emina. «Το ίδιο ισχύει και για εμάς. Εάν αρρωστήσω παίρνω τηλέφωνο και ενημερώνω ότι θα απουσιάσω. Την πρώτη εβδομάδα δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι. Τη δεύτερη εβδομάδα πρέπει να προσκομίσεις χαρτί γιατρού», προσθέτει.
Σε περίπτωση πένθους δικαιούσαι 10 εργάσιμες ημέρες άδεια πληρωμένες από τον εργοδότη. «Σε τέτοιες καταστάσεις κάθεσαι στο σπίτι και πληρώνεσαι κανονικά», συμπληρώνει.
Πολύ κουβέντα γίνεται για την υψηλή φορολογία στη Σουηδία. Πόσο όμως αυτό επηρεάζει αρνητικά τη ζωή των ανθρώπων που ζουν εκεί; «Και στην Ελλάδα ο κόσμος πληρώνει φόρους, αλλά δεν έχουν αντίκρισμα. Στη Σουηδία παίρνεις “πίσω” μεγάλο μέρος των φόρων που πληρώνεις είτε μέσω της εκπαίδευσης είτε μέσω της ιατρικής περίθαλψης», αναφέρει όλο νόημα.
Εύρεση κατοικίας
Ένα μείζον θέμα στην εν λόγω σκανδιναβική χώρα είναι η εύρεση κατοικίας. Στις μεγάλες πόλεις ναι μεν υπάρχει δυσκολία στην εύρεση σπιτιού ωστόσο όπως λέει η Emina «υπάρχουν κάποιες μεγάλες εταιρείες στις οποίες κάνεις εγγραφή για να μπεις σε λίστα και όταν υπάρχει κάτι σε ενημερώνουν. Είναι οικονομικές. Εκτός από αυτό υπάρχουν και μικρότερες ιδιωτικές εταιρείες. Μια άλλη επιλογή είναι η ενοικίαση σπιτιού από «δεύτερο χέρι». Δηλαδή νοικιάζεις το διαμέρισμα από ιδιώτη και όχι από μεγάλη εταιρεία. Αυτός ο τρόπος είναι πολύ πιο ακριβός. Επίσης μέχρι τα 25 υπάρχουν φοιτητικά διαμερίσματα που προσφέρουν αυτές οι εταιρείες και είναι πιο εύκολο να βρεις σπίτι. Υπάρχουν εναλλακτικές».
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αν και βρίσκεται μόλις 7 χρόνια στη Σουηδία η οικογένειά της έχει ήδη αποκτήσει το δικό της σπίτι. «Ζω στη Στοκχόλμη σε διαμέρισμα. Παρόλο που μεγάλωσα σε μονοκατοικία και ο σύζυγος μου θέλει να μείνουμε σε μονοκατοικία, δεν θέλω. Η μονοκατοικία χρειάζεται φροντίδα, έχει άλλα έξοδα. Αγοράσαμε διαμέρισμα και μας φτάνει. Εξάλλου αν θέλεις πράσινο και δάσος μπορείς να τα βρεις παντού», προσθέτει.
«Ο κόσμος εδώ είναι διαφορετικός από την Ελλάδα. Οι περισσότεροι φίλοι που έχω είναι Έλληνες. Είμαστε διαφορετικοί από τους Σουηδούς, έχουν άλλες συνήθειες αλλά τα πηγαίνουμε καλά», επισημαίνει για τη διαφορετική κουλτούρα μεταξύ Ελλήνων και Σουηδών.
Πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας
«Υπάρχει ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής. Εργάζομαι μόνο βράδια. Είναι επιλογή μου. Τα πρωινά κάνω πράγματα για εμένα, διαβάζω, κοιμάμαι, ξεκουράζομαι…» τονίζει η Emina επισημαίνοντας ότι «αν θέλεις να αποταμιεύσεις χρήματα μπορείς να δουλέψεις στα ρεπό σου που τα πληρώνεσαι πολύ παραπάνω. Οι πρωινές βάρδιες είναι καλές γι’ αυτούς που ξεκινούν ώστε να μάθουν τη ρουτίνα, τη γλώσσα, να νιώθουν καλύτερα με τους ασθενείς τους. Το θετικό είναι ότι επιλέγεις εσύ εάν θέλεις να δουλέψεις πρωί ή νύχτα. Δεν μπορεί να σε αναγκάσει κανείς να δουλέψεις βράδια αν δεν το επιθυμείς».
«Η δουλειά του νοσηλευτή είναι απαιτητική. Το σύστημα εδώ είναι διαφορετικό γιατί ο νοσηλευτής έχει πλήρη έλεγχο του ασθενή. Οι γιατροί έρχονται, ελέγχουν και φεύγουν, ωστόσο μπορώ να επικοινωνήσω ανά πάσα στιγμή μαζί τους. Έχω 4 το πολύ 5 ασθενείς να φροντίσω. Βέβαια αν το πω αυτό στην Ελλάδα θα γελάνε αλλά οι δουλειές μας δεν είναι ίδιες. Η διαφορά εδώ είναι ότι έχεις πλήρη έλεγχο του ασθενή και καμία βοήθεια από τους συγγενείς του, σε αντίθεση με την Ελλάδα», αναφέρει για τον ρόλο του νοσηλευτή και συμπληρώνει: «Υπάρχει μια βοηθός νοσηλευτή αλλά κάνουμε διαφορετικές δουλειές. Εκείνη μπορεί να προσφέρει φαγητό στον ασθενή, να τον βοηθήσει στο μπάνιο, να του πάρει την πίεση, τα υπόλοιπα είναι ευθύνη των νοσηλευτών».
Επισημαίνει δε ότι οι συνθήκες εργασίας είναι πολύ καλύτερες και είναι σημαντικό ότι η ίδια επιλέγει πως θα φτιάξει το πρόγραμμά της.
Το γεγονός ότι η Emina εργάζεται στη βραδινή βάρδια της δίνει τη δυνατότητα να εργαστεί και κάπου αλλού ώστε να αυξήσει το εισόδημά της. «Έχω βρει ένα κέντρο αποκατάστασης όπου πηγαίνω μια φορά την εβδομάδα, δηλαδή τέσσερις φορές το μήνα. Μου αρέσει πολύ γιατί έρχεσαι αντιμέτωπος με κάτι άλλο συν ότι παίρνεις εξτρά χρήματα».
Οι εναλλακτικές όμως δεν σταματούν εδώ… Για όποιον επιθυμεί μπορεί να εγγραφεί σε ιδιωτικές εταιρείες που ενοικιάζουν τους νοσηλευτές στα νοσοκομεία. Δουλεύεις λιγότερο χρόνο και αμείβεσαι πολύ καλύτερα. «Αυτό είναι καλό για έναν νοσηλευτή που έχει εμπειρία, που έχει δουλέψει αρκετά χρόνια σε νοσοκομεία. Και που φυσικά είναι διαθέσιμος για να πάει όπου τον ζητήσουν», τονίζει.
Όσον αφορά στα μελλοντικά της σχέδια η Emina θέλει να κάνει ειδικότητα στη νοσηλευτική αναισθησιολογία. «Στη Σουηδία όλα γίνονται. Σκέφτομαι να κάνω ειδικότητα στη νοσηλευτική αναισθησιολογία ώστε να ασχοληθώ με αυτό στο μέλλον. Είναι ένα κομμάτι που δεν το γνωρίζω αλλά είμαι σίγουρη ότι είναι πολύ ενδιαφέρον. Άλλωστε μου αρέσει να μαθαίνω νέα πράγματα. Με τη νοσηλευτική αναισθησιολογία έχεις τη δυνατότητα να εργαστείς σε πολλές ιδιωτικές κλινικές».
Παράλληλα εξηγεί πως «εάν θέλω το νοσοκομείο μπορεί να μου πληρώσει την εκπαίδευση και να «δεσμευτώ» να δουλεύω εκεί για 1-2 χρόνια. Μπορώ να εργάζομαι νύχτες και μετά να έχω ελεύθερες τις μέρες μου για να παρακολουθώ τα μαθήματα μου. Όλα γίνονται!»
Κλείνοντας στέλνει ένα μήνυμα για τους νοσηλευτές που θα ενσωματωθούν στο σουηδικό σύστημα υγείας με τη βοήθεια της Nordoc AB. «Τα πράγματα θα είναι σαφώς καλύτερα για τα νέα παιδιά που θα έρθουν γιατί είμαστε εμείς εδώ και θα τους βοηθήσουμε όπως μπορούμε», υπόσχεται και προσθέτει: «Αν είναι ανοιχτοί θα πάρουν πολλά από εμάς και θα γίνουν ακόμα καλύτεροι».